Αίγινα: πρώτες αναφορές

01
Theodor von Heldreich

Πρώτες αναφορές
Η φιστικιά είναι συνδεδεμένη με την Αίγινα. Δεν ξέρουμε όμως πότε ήρθε στο νησί.
Ο διάσημος Γερμανός Βοτανικός Theodor von Heldreich επισκέφθηκε την Αίγινα κατά τον 19ο αιώνα έξι φορές. Στο έργο του «Η χλωρίς της Αιγίνης» αναφέρει όλα τα αυτοφυή φυτά που προσδιορίστηκαν από τον ίδιο και από προγενέστερους βοτανικούς. Καταγράφει επίσης τα φυτά που καλλιεργούντο στις διάφορες περιοχές (αμπέλι, ελιές, σιτηρά, λαχανικά κ.α.). Τη φιστικιά δεν την αναφέρει. Αυτό όμως δεν αποκλείει να υπήρχαν μεμονωμένα δένδρα μέσα σε κήπους που διέφυγαν της προσοχής του.
Υπάρχει μια εκδοχή ότι η φιστικιά ήρθε από την Περσία στην Αίγινα το 1867. Αξίζει να σημειωθεί επίσης, ότι στο κτήμα Κυπραίου υπήρχαν μερικά πολύ γέρικα δένδρα που έφερε κάποιος πρόγονος από τη Χίο στα τέλη του 19ου αιώνα. Ένα από αυτά τα δένδρα υπάρχει ακόμα.
Τελευταία στα ιστορικά αρχεία της Αίγινας, η Αννα Γιαννούλη βρήκε ένα έγγραφο που αποτελεί σοβαρή ένδειξη ότι υπήρχαν στην Αίγινα καρποφορουντα δένδρα φιστικιάς το 1896. Το έγγραφο είναι μια αγωγή που έκανε ο Κωνσταντίνος Τσούμας κατά του Βασιλείου Γρανίτσα. Ο Τσούμας γράφει ότι παρέδωσε στον Γρανίτσα 12 οκάδες φιστίκι για να τις πουλήσει για λογαριασμό του προς 4 δραχμές την οκά. Ο Γρανίτσας, εφόσον τις πουλούσε, έπρεπε να δώσει στον Τσούμα το αντίτιμο εκ 48 δραχμών. Ο Γρανίτσας, αν και πούλησε το φιστίκι, αρνήθηκε να καταβάλει την αξία του.
Από την αγωγή φαίνεται ότι πρόκειται για μια απλή τοπική συναλλαγή και η ποσότητα του καρπού μπορούσε να προέρχεται από 1-2 παραγωγικά δένδρα σε έναν κήπο.