Κατά τα έτη 1930 και 1931 οι φιστικιές της Αίγινας προσβλήθηκαν από ένα μικρό κολεόπτερο (σκαθάρι) που τρυπούσε τα μάτια. Η ζημιά ήταν πολύ μεγάλη. Η νεαρή βλάστηση καταστρεφόταν και τα δέντρα παρουσίαζαν καχεξία. Οι Αιγινήτες ονόμασαν το νέο εχθρό «τρυπίτη» ή «τυφλίτη».
Ο διάσημος φυτοπαθολόγος Lionello Petri από τη Φλωρεντία, στον οποίον έστειλαν δείγματα της ζημιάς, αποφάνθηκε ότι επρόκειτο για το έντομο Acrantus vestitus, το οποίο προσβάλλει εξασθενημένα δένδρα.
Ο φυτοπαθολόγος Καθηγητής Γιάννης Σαρεγιάννης επισκέφθηκε την Αίγινα τον Αύγουστο του 1930 και σε σχετικό δημοσίευμά του γράφει ότι οι φιστικιές ήσαν φορτωμένες με καρπό, αλλά δεν έφεραν ούτε ένα φύλλο. Το φύλλωμα είχε πέσει από προσβολή του μύκητα Σεπτόρια. Αυτή ήταν η αιτία της εξασθένησης των δένδρων, τα οποία στη συνέχεια προσβλήθηκαν από τον A. vestitus.
Το έντομο A. vestitus αντιμετωπίζεται χωρίς φυτοφάρμακα. Βασικό μέτρο για την καταπολέμησή του αποτελεί η συλλογή και καύση, καθ’ όλο το έτος, των ξερών κλαδιών μέσα στα οποία το έντομο τοποθετεί τα αυγά του. Σήμερα ο «τυφλίτης» είναι εχθρός μικρής σημασίας για τις φιστικιές της Αίγινας.

Τη δεκαετία του 1920 η επέκταση της φιστικιάς συνεχίζεται. Φυτεύονται δένδρα στο Βαθύ στο κτήμα Κάτσα και αλλού από Αιγινήτες καλλιεργητές. Η ζήτηση για δενδρύλλια αυξάνεται αλλά στην Αίγινα δεν υπάρχουν φυτώρια. Οι Αιγινήτες προμηθεύονται δενδρύλλια από την Αττική και την Πελοπόννησο.
Το πρώτο μεγάλο εμπορικό φυτώριο στην Αίγινα εγκαταστάθηκε από τον Γεώργιο Φορτούνα το 1925. Ο Φορτούνας είχε αγοράσει στην Αίγινα χωράφια στη θέση Λίμπονες. Θέλοντας να τα αξιοποιήσει απευθύνθηκε στον Καθηγητή Δενδροκομίας της Ανωτάτης Γεωπονικής Σχολής Αθηνών Πάνο Αναγνωστόπουλο. Ο Αναγνωστόπουλος του συνέστησε να φυτέψει φιστικιές. Ο Φορτούνας δημιούργησε ένα μεγάλο φυτώριο. Στην αρχή με τα δενδρύλλια που παρήγαγε συμπλήρωσε τις ανάγκες του κτήματός του. Κατόπιν όμως πουλούσε δενδρύλλια στους κτηματίες της Αίγινας και άλλων περιοχών της χώρας. Επίσης χάριζε σε φίλους. Αυτή ήταν η μεγάλη προσφορά του Φορτούνα: η παραγωγή δενδρυλλίων την εποχή της αύξησης της ζήτησης. Στην Αίγινα πολλές εκτάσεις φυτεύτηκαν με δενδρύλλια του φυτωρίου του Φορτούνα, ο οποίος συνέβαλε στη διάδοση της φιστικιάς στο νησί. Μετά το θάνατό του το 1939 η εκμετάλλευση του φυτωρίου συνεχίστηκε από τη σύζυγό του Παναγιώτα μέχρι και το 1960.

Ο Περόγλου, όπως λένε όσοι τον γνώρισαν, ήταν πολύ πειστικός όταν προέτρεπε τους κτηματίες να καλλιεργήσουν τη φιστικιά. Δεν είναι όμως εύκολο για έναν καλλιεργητή να εγκαταλείψει μια παραδοσιακή καλλιέργεια για να φυτέψει ένα δέντρο που δεν το γνωρίζει. Γι’ αυτό και η διάδοση της φιστικιάς ήταν πολύ αργή στην αρχή.

Οι πρώτοι που μιμήθηκαν το παράδειγμα του Περόγλου ήταν γνωστοί και φίλοι του Αθηναίοι, που διέθεταν στην Αίγινα κτήματα ή περιβόλια και είχαν και οικονομική άνεση.
Από τους πρώτους που αναφέρονται ήταν ο Αλέξανδρος Καραπάνος στην Περιβόλα, ο Στρατηγός Βασιλάκης Μελάς και η γυναίκα του Ελένη στο Χαλικάκι, ο Γ. Μπενιζέλος στα Πλακάκια και ο Παναγιώτης Γκιόλμαν, του οποίου το κτήμα συνόρευε με του Περόγλου.
Οι Αιγινήτες καλλιεργητές ήταν πιο επιφυλακτικοί. Υπήρξαν όμως και μερικοί που πείστηκαν. Ο Παναγιώτης Γαλάρης, γείτονας και αυτός του Περόγλου, φυτεύει φιστικιές και τα πρώτα λιγοστά φιστίκια τα πουλάει στη Σύρα στους λουκουματζήδες.
Το 1910 η Ελένη Χαϊμαντά (Αλυφαντή) φύτεψε μερικά φιστίκια στον κήπο της στο Φάρο. Τα δενδρύλλια που αναπτύχθηκαν μπολιάστηκαν και έγιναν μεγάλα δένδρα, που υπάρχουν και σήμερα. Με την παρότρυνσή της, ο σύζυγός της Νικολής Χαϊμαντάς το 1915 μεταβαίνει στη Χίο για να προμηθευτεί σπόρο τσικουδιάς. Το σπόρο αυτό τον χρησιμοποίησε για να δημιουργήσει δικό του φυτώριο, ώστε να φυτέψει φιστικιές στα μεγάλα του κτήματα. Τις νέες μικρές φιστικιές τις φυτεύει στα αμπέλια ανάμεσα στα κλήματα.

Ο πρώτος οργανωμένος φιστικιώνας εγκαταστάθηκε στην Αίγινα από τον Νικόλαο Περόγλου το 1896, στη θέση Αγ. Ειρήνη – Λίμπονες, κοντά στη θάλασσα. Ο Περόγλου είχε αγοράσει μια έκταση από 20 περίπου στρέμματα. Στο μεγαλύτερο μέρος του κτήματος φύτεψε οπορωφόρα δένδρα, μεταξύ των οποίων και φιστικιές. Το φτωχό έδαφος και η γειτνίαση με τη θάλασσα δεν ευνόησαν την ανάπτυξη των διαφόρων ειδών με μια εξαίρεση, τη φιστικιά. Τότε αντικατέστησε όλα τα άλλα είδη με φιστικιές.
Η φιστικιά αναπτύσσεται πολύ αργά. Όταν τα δένδρα έφτασαν σε μια ηλικία 12-15 ετών ο Περόγλου διαπίστωσε ότι η φιστικιά ήταν ένα δένδρο με λίγες απαιτήσεις και ότι ο καρπός της είχε υψηλή τιμή. Το ξηρό φιστίκι πουλιόταν 3-4 δραχμές η οκά, ενώ το ψωμί είχε 75 λεπτά. Εξ άλλου, παρατήρησε ότι το κλίμα και τα εδάφη της Αίγινας ήσαν κατάλληλα για την ανάπτυξη του δένδρου.
Αποφάσισε λοιπόν να διαδώσει την καλλιέργεια της φιστικιάς. Το 1916 δημοσίευσε ένα μικρό βιβλίο με τίτλο «Η φιστικιά», στο οποίο περιγράφει όλες τις καλλιεργητικές φροντίδες για το δένδρο. Προέτρεπε τους Αιγινήτες να φυτέψουν φιστικιές, μοίραζε εμβόλια από τα καλύτερά του δένδρα και όταν ήθελε να κάνει ένα δώρο, χάριζε ένα δενδρύλλιο. Δύο τέτοια δέντρα, δώρα του Περόγλου, υπάρχουν ακόμη στην πόλη της Αίγινας.

Πρώτες αναφορές
Η φιστικιά είναι συνδεδεμένη με την Αίγινα. Δεν ξέρουμε όμως πότε ήρθε στο νησί.
Ο διάσημος Γερμανός Βοτανικός Theodor von Heldreich επισκέφθηκε την Αίγινα κατά τον 19ο αιώνα έξι φορές. Στο έργο του «Η χλωρίς της Αιγίνης» αναφέρει όλα τα αυτοφυή φυτά που προσδιορίστηκαν από τον ίδιο και από προγενέστερους βοτανικούς. Καταγράφει επίσης τα φυτά που καλλιεργούντο στις διάφορες περιοχές (αμπέλι, ελιές, σιτηρά, λαχανικά κ.α.). Τη φιστικιά δεν την αναφέρει. Αυτό όμως δεν αποκλείει να υπήρχαν μεμονωμένα δένδρα μέσα σε κήπους που διέφυγαν της προσοχής του.
Υπάρχει μια εκδοχή ότι η φιστικιά ήρθε από την Περσία στην Αίγινα το 1867. Αξίζει να σημειωθεί επίσης, ότι στο κτήμα Κυπραίου υπήρχαν μερικά πολύ γέρικα δένδρα που έφερε κάποιος πρόγονος από τη Χίο στα τέλη του 19ου αιώνα. Ένα από αυτά τα δένδρα υπάρχει ακόμα.
Τελευταία στα ιστορικά αρχεία της Αίγινας, η Αννα Γιαννούλη βρήκε ένα έγγραφο που αποτελεί σοβαρή ένδειξη ότι υπήρχαν στην Αίγινα καρποφορουντα δένδρα φιστικιάς το 1896. Το έγγραφο είναι μια αγωγή που έκανε ο Κωνσταντίνος Τσούμας κατά του Βασιλείου Γρανίτσα. Ο Τσούμας γράφει ότι παρέδωσε στον Γρανίτσα 12 οκάδες φιστίκι για να τις πουλήσει για λογαριασμό του προς 4 δραχμές την οκά. Ο Γρανίτσας, εφόσον τις πουλούσε, έπρεπε να δώσει στον Τσούμα το αντίτιμο εκ 48 δραχμών. Ο Γρανίτσας, αν και πούλησε το φιστίκι, αρνήθηκε να καταβάλει την αξία του.
Από την αγωγή φαίνεται ότι πρόκειται για μια απλή τοπική συναλλαγή και η ποσότητα του καρπού μπορούσε να προέρχεται από 1-2 παραγωγικά δένδρα σε έναν κήπο.

Δεν υπάρχουν αναφορές στην Ελλάδα πριν από τον 19ο αιώνα.
Το 1838 ο Γάλλος φυσιοδίφης Bory de Saint Vincent γράφει ότι είδε φιστικιές στη Φυγαλία και στην Πύλο. Το 1856 φιστικιές παρατηρήθηκαν και στη Ζάκυνθο. Επρόκειτο όμως για μεμονωμένα δένδρα.
Το 1860 ο εισαγωγέας της βιομηχανίας της σοκολάτας Δ. Παυλίδης εγκατέστησε το πρώτο οργανωμένο δενδροκομείο φιστικιάς στο κτήμα του στο Ψυχικό. Το 1869 ο Ορφανίδης άρχισε να πολλαπλασιάζει τη φιστικιά στο Δημόσιο Δενδροκομείο. Ο Γεννάδιος, ο οποίος τον διαδέχθηκε το 1882 συνέχισε το έργο του.
Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο η φιστικιά άρχισε να εξαπλώνεται στην Ελλάδα. Μεγάλη ώθηση πήρε η καλλιέργειά της στις δεκαετίες του ’50 και ’60. Σήμερα δενδροκομεία φιστικιάς βρίσκονται σε όλη τη χώρα από Βορρά προς Νότο και στα νησιά.

Η φιστικιά εισήχθη στις ΗΠΑ το 1890. Στην Καλιφόρνια εγκαταστάθηκε για πρώτη φορά το 1904, ως καλλιέργεια όμως δεν παρουσίασε ενδιαφέρον. Το 1957 δοκιμάστηκε και επελέγη ως ποικιλία η “Kerman” που προήρχετο από το Ιράν. Η νέα ποικιλία σε συνδυασμό με τις ευνοϊκές κλιματικές και εδαφολογικές συνθήκες καθώς και την ίδρυση της Ένωσης Φιστικοπαραγωγών Καλιφόρνιας έδωσε μεγάλη ώθηση στην καλλιέργεια της φιστικιάς. Η Καλιφόρνια έχει σήμερα τη δεύτερη θέση στην παγκόσμια παραγωγή φιστικιού με πρώτη το Ιράν.

Τον 1ο μ.Χ. αιώνα ο Διοσκορίδης ο Πεδανός αναφέρει ότι τα φιστίκια παράγονται στη Συρία και έχουν φαρμακευτικές ιδιότητες. Ο Διοσκορίδης ήταν ο φαρμακογνώστης της αρχαιότητας. Περιέγραψε τα φαρμακευτικά φυτά και τα απεικόνισε. Το βιβλίο του «Περί ύλης ιατρικής» έμεινε σε χρήση μέχρι τον Μεσαίωνα.
Τον 1ο μ.Χ. αιώνα ο Πλίνιος γράφει ότι κατά το τέλος της βασιλείας του Αυτοκράτορα Τιβέριου (περίπου 30 μ.Χ.) η φιστικιά εισήχθη από τη Συρία στην Ιταλία από τον Vittelius και την ίδια χρονιά στην Ισπανία από τον Flaccus Pompeius.
Τον 2ο μ.Χ. αιώνα (131-200;) ο διάσημος Έλληνας ιατρός Γαληνός από την Πέργαμο αναφέρει ότι τα πιστάκια που υπάρχουν στη Μεγάλη Αλεξάνδρεια, κυρίως όμως στη Βέροια της Συρίας, είναι χρήσιμα για την ευρωστία του ήπατος.
Τον 2ο μ.Χ. αιώνα ο Αθήναιος ο Ναυκράτιος, ο οποίος έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στην Αλεξάνδρεια, στο έργο του «Δειπνοσοφισταί» γράφει ότι τα φιστίκια που προσφέρονται στο τραπέζι των σοφών παράγονται στη Συρία και στην Αραβία, και είναι εξαιρετικά εύγευστα.
Γύρω στο 900 μ.Χ. οι Άραβες κατακτούν τη Σικελία από τους Βυζαντινούς και μεταφέρουν την καλλιέργεια του φιστικιού «μπολιάζοντας τα άγρια για να κάνουν ήμερα» όπως αναφέρεται σε σχετικά κείμενα.

Η καλλιέργεια βρίσκει μεγάλη εξάπλωση στις πλαγιές του ηφαιστείου της Αίτνας όπου παρουσιάζεται ο ιδανικός συνδυασμός ηφαιστειογενούς εδάφους και κλιματικών συνθηκών.
Ο Μάρκο Πόλο (1254-1324) ο Βενετσιάνος ταξιδευτής που έφτασε στην Κίνα αναφέρεται σε εντυπωσιακά πιάτα και συνταγές, καθώς επίσης και σε πληθώρα γλυκών όπου χρησιμοποιείται το φιστίκι.

Ο Θεόφραστος στην περιγραφή του της φιστικιάς δεν κατονομάζει το δένδρο. Ο ίδιος λέει ότι τα δένδρα της Ασίας, που δεν απαντώνται στην ελληνική χλωρίδα, δεν έχουν ονόματα.
Ο πρώτος που αναφέρει τη λέξη «πιστάκια» είναι ο ποιητής Νίκανδρος ο Κολοφώνιος (2ος π.Χ. αιώνας). Ο Νίκανδρος γράφει και αυτός ότι τα «πιστάκια» τα βρίσκουμε στην Ινδική και ότι μοιάζουν με αμύγδαλα, έχουν δε την ιδιότητα να προστατεύουν από νύγματα σκορπιού. Η λέξη «πιστάκια» προέρχεται από την αρχαία περσική λέξη «πίστα» που σημαίνει φιστίκι ή φιστικιά. Η λέξη αυτή αποτελεί τη ρίζα για την ονομασία του φιστικιού στις περισσότερες γλώσσες: pistache (γαλλικά), pistachio (αγγλικά), pistashka (ρωσικά), fustuk (αραβικά).