Ιστορια – Φιστίκι Αίγινας

Αίγινα: οι δεκαετίες μετά το 1970 και μέχρι το 1990

adpis — Thu, 12 Jun 2014 21:01:15 +0000

Η καλλιέργεια της φιστικιάς συνεχίζεται να επεκτείνεται και κατά τις δεκαετίες 1970, 1980 και μέχρι το 1990. Η απογραφή του 1974 αναφέρει 4.200 στρέμματα. Αυτά μέχρι το 2000 πρέπει να έχουν αυξηθεί κατά 1.000 ακόμα.
Είναι πολλοί αυτοί που φύτεψαν φιστικιές στην Αίγινα. Πολλοί από αυτούς δεν είναι γεωργοί. Μερικοί φύτεψαν φιστικιές γύρω από τα σπίτια τους, άλλοι σε μικρά περιβόλια και άλλοι σε κτήματα δεκάδων στρεμμάτων. Δεν είναι δυνατόν να βρεθούν και να αναφερθούν εδώ τα ονόματά τους. Αυτό είναι αντικείμενο διατριβής. Όλοι όμως συνέβαλαν στη διάδοση της φιστικιάς και στη διάδοση της φήμης της εξαιρετικής ποιότητας (γεύσης) του αιγινήτικου φιστικιού.

The post Αίγινα: οι δεκαετίες μετά το 1970 και μέχρι το 1990 appeared first on Φιστίκι Αίγινας.

Αίγινα: το “φιστικι Αιγινης” ως προϊόν Π.Ο.Π

adpis — Thu, 12 Jun 2014 20:57:16 +0000

Το 1994 έγινε η ένταξη του “φιστικιού Αίγινης” στα προϊόντα Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ).
Ο θεσμός των προϊόντων ΠΟΠ είναι μία απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσής (ΕΕ) για την προστασία ονομαστών προϊόντων συγκεκριμένης περιοχής, τα οποία πλήττονται από αθέμιτο ανταγωνισμό.
Η ένταξη του φιστικιού Αιγίνης στα προϊόντα ΠΟΠ έγινε κατ’ εφαρμογή του Π.Δ. 81/19.3.1993, ύστερα από αίτηση που κατέθεσε ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Αίγινας, μετά από ενημέρωση και πρόταση της Διεύθυνσης Γεωργίας Πειραιά. Την ευθύνη από πλευράς Διεύθυνσης Γεωργίας είχε ο τοπικός γεωπόνος Αριστοτέλης Τέκος και την μελέτη, οικονομική και σκοπιμότητας, έκανε ο γεωπόνος Μιχάλης Μουτσάτσος.
Σύμφωνα με την μελέτη, ο λόγος για τους οποίους το φιστίκι Αιγίνης εντάχτηκε στα προϊόντα ΠΟΠ είναι:
α) Το φιστίκι Αιγίνης είναι προϊόν συγκεκριμένης περιοχής, όπως αποδεικνύεται από την πανελλήνια φήμη του και την σύνδεση του ονόματος του με την Αίγινα.
β) Το φιστίκι Αιγίνης, λόγω ενός σπάνιου συνδυασμού παραγόντων, έχει ιδιαίτερη γεύση, που το έχει καταστήσει διάσημο.
ψ) Η καλλιέργεια της φιστικιάς μαζί με άλλους παράγοντες έχει συγκρατήσει τον πληθυσμό της Αίγινας και δεν παρατηρείται η τάση ερήμωσης της επαρχίας.
Το 1996 το “φιστίκι Αιγίνης” καταχωρήθηκε ως προϊόν ΠΟΠ στην επίσημη εφημερίδα της Ε.Ε.

The post Αίγινα: το “φιστικι Αιγινης” ως προϊόν Π.Ο.Π appeared first on Φιστίκι Αίγινας.

Αίγινα: η ίδρυση του Αγροτικού Συνεταιρισμού Φιστικοπαραγωγών Αίγινας

adpis — Thu, 12 Jun 2014 20:55:58 +0000

Το 1947 ιδρύθηκε ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Αίγινας. Εν τούτοις στο αρχείο του Συνεταιρισμού αναφέρονται ενέργειες που έγιναν από μια μικρή ομάδα εμπνευσμένη από τον Ευάγγελο Μαρίνη του Χαραλάμπους ήδη από την περίοδο της Κατοχής.
Το Νοέμβριο του 1959 στην εφημερίδα «Η Αίγινα» δημοσιεύεται άρθρο, στο οποίο διατυπώνεται η άποψη ότι επιβάλλεται η ίδρυση Συνεταιρισμού Φιστικοπαραγωγών Αιγίνης για να σταματήσει η εκμετάλλευση των παραγωγών από τους εμπόρους.
Το 1975 ο Συνεταιρισμός δημιουργεί τον κλάδο των Φιστικοπαραγωγών. Στη Γενική Συνέλευση της 18-08-1996 τροποποιείται η επωνυμία του εις «Αγροτικό Συνεταιρισμό Φιστικοπαραγωγών Αίγινας». Ο Συνεταιρισμός αριθμεί σήμερα 350 μέλη.
Στόχοι του Συνεταιρισμού είναι:
α) Να δημιουργηθεί θετική παρέμβαση υπέρ των φιστικοπαραγωγών της Αίγινας στην τιμή του προϊόντος.
β) Να ελεγχθεί η διακίνηση της επεξεργασίας του φιστικιού της Αίγινας.

The post Αίγινα: η ίδρυση του Αγροτικού Συνεταιρισμού Φιστικοπαραγωγών Αίγινας appeared first on Φιστίκι Αίγινας.

Αίγινα: οι δεκαετίες του 1950 και 1960. Η εμφάνιση της φυλλοξήρας

adpis — Thu, 12 Jun 2014 20:54:09 +0000

Η μεγάλη ανάπτυξη της καλλιέργειας της φιστικιάς στην Αίγινα έγινε στις δεκαετίες 1950 και 1960 όταν εμφανίστηκε η φυλλοξήρα στα αμπέλια του νησιού.
Η φυλλοξήρα είναι ένα μικρό έντομο, που προσβάλλει τις ρίζες της ευρωπαϊκής αμπέλου και ξηραίνει τα προσβεβλημένα κλήματα. Πέντε χρόνια μετά την είσοδό της σ’ έναν αμπελώνα όλα τα κλήματα έχουν ξεραθεί.
Στις αρχές του 1950 η φυλλοξήρα εμφανίστηκε στην Αττική. Το Υπουργείο Γεωργίας για να προστατέψει την Αίγινα, της οποίας η κύρια καλλιέργεια ήταν το αμπέλι, εγκατέστησε στο λιμάνι φυτοϋγειονομικό έλεγχο για να εμποδιστεί η είσοδος προϊόντων, που μπορούσαν να μεταφέρουν το έντομο (έρριζα δενδρύλλια κλπ.). Ο έλεγχος δεν μπόρεσε να σταματήσει τη φυλλοξήρα. Δεν ξέρουμε πότε ακριβώς μπήκε στην Αίγινα αλλά μάλλον θα ήταν στο τέλος της δεκαετίας του 1950.
Στους μολυσμένους αμπελώνες οι παραγωγοί φύτεψαν φιστικιές ανάμεσα στα κλήματα, ώστε μετά την ξήρανση της αμπέλου να είναι εγκατεστημένη η νέα καλλιέργεια.
Τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι η στρεμματική έκταση των αμπελώνων από 13.000 στρέμματα το 1950 έπεσε στα 4.382 στρέμματα το 1961. Η καλλιέργεια της φιστικιάς το 1961 ήταν 3.200 στρέμματα έναντι των 1.050 στρεμμάτων το 1950.

The post Αίγινα: οι δεκαετίες του 1950 και 1960. Η εμφάνιση της φυλλοξήρας appeared first on Φιστίκι Αίγινας.

Αίγινα: η δεκαετία του 1940. Ο πόλεμος

adpis — Thu, 12 Jun 2014 20:51:56 +0000

Αντιτορπιλλικο Υδρα D-97 22/04/1941 (7 ναυ. μίλια απο το λιμάνι της Αίγινας)

Τα χρόνια του πολέμου έπεσε μεγάλη δυστυχία και φτώχια στην Αίγινα. Υπολογίζεται ότι το ποσοστό θανάτων από πείνα κατά την Κατοχή στην Αίγινα ήταν το υψηλότερο στην Ελλάδα.
Όσοι καλλιεργούσαν τη γη ασχολήθηκαν με την καλλιέργεια φυτών, όπως η πατάτα, που αποτελούν βασική τροφή για τον άνθρωπο. Η καλλιέργεια της φιστικιάς δεν πρέπει να επεκτάθηκε, αλλά όσοι είχαν παραγωγή φιστικιού μπορούσαν να ανταλλάξουν τα φιστίκια με άλλα τρόφιμα ή ακόμη να συμπληρώσουν με αυτά τις ανεπαρκείς μερίδες στο τραπέζι τους.
Το 1950, σύμφωνα με στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, η καλλιέργεια της φιστικιάς στην Αίγινα καλύπτει 1.050 στρέμματα. Υπολογίζεται ότι πολλά από αυτά φυτεύτηκαν μετά το τέλος του πολέμου.

The post Αίγινα: η δεκαετία του 1940. Ο πόλεμος appeared first on Φιστίκι Αίγινας.

Αίγινα: η δεκαετία του 1930. Η εγκατάσταση φυτωρίων

adpis — Thu, 12 Jun 2014 20:41:33 +0000

Κατά τη δεκαετία του 1930 η επέκταση της καλλιέργειας της φιστικιάς συνεχίζεται.
Ο Καθηγητής Πάνος Αναγνωστόπουλος στο βιβλίο του «Η φιστικιά στην Ελλάδα» το 1935 γράφει ότι φιστικιές υπάρχουν στην Αττική και στην Αίγινα.
Ο Νικολής Χαϊμαντάς ως τις αρχές του 1930 είχε φυτέψει με φιστικιές ένα μεγάλο τμήμα της ιδιοκτησίας του και ήδη τα δένδρα του παρήγαγαν καρπό. Στο τέλος του 1930 εγκατέστησε το μεγάλο επαγγελματικό του φυτώριο. Βοηθό και εμβολιαστή στη δουλειά του πήρε τον Διονύση Λουκάτο, απόφοιτο Γεωργικής Σχολής. Ο Χαϊμαντάς πουλάει τα δενδρύλλια που παράγει στην Αίγινα αλλά και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας. Δενδρύλλια χαρίζει και στους εργάτες του για να έχουν ένα καλύτερο εισόδημα. Τόσο πολύ πίστεψε στη φιστικιά, την οποία θεωρούσε πηγή πλούτου για το νησί, που στη διαθήκη του αφήνει εντολή στους κληρονόμους του να συνεχίσουν το έργο του.
Οι γιοι του ασχολήθηκαν και αυτοί με φυτώρια φιστικιάς και όπως έλεγε ο γιος του Αντώνης περισσότερες από τις μισές φιστικιές της Αίγινας προέρχονταν από τα φυτώρια των Χαϊμαντάδων.
Η Οικογένεια Χαϊμαντά ασχολήθηκε με τα φυτώρια της φιστικιάς πάνω από 60 χρόνια.
Φυτώρια φιστικιάς εγκατέστησαν και πολλοί άλλοι κτηματίες. Με τα δενδρύλλια που παρήγαγαν συμπλήρωναν κατ’ αρχήν τις ανάγκες του κτήματός τους, ταυτόχρονα όμως πουλούσαν και σε άλλους.

The post Αίγινα: η δεκαετία του 1930. Η εγκατάσταση φυτωρίων appeared first on Φιστίκι Αίγινας.

Αίγινα: τα χρόνια 1930-1931. Η πρώτη μεγάλη επιφυτεία (επιδημία)

adpis — Thu, 12 Jun 2014 20:40:25 +0000

Κατά τα έτη 1930 και 1931 οι φιστικιές της Αίγινας προσβλήθηκαν από ένα μικρό κολεόπτερο (σκαθάρι) που τρυπούσε τα μάτια. Η ζημιά ήταν πολύ μεγάλη. Η νεαρή βλάστηση καταστρεφόταν και τα δέντρα παρουσίαζαν καχεξία. Οι Αιγινήτες ονόμασαν το νέο εχθρό «τρυπίτη» ή «τυφλίτη».
Ο διάσημος φυτοπαθολόγος Lionello Petri από τη Φλωρεντία, στον οποίον έστειλαν δείγματα της ζημιάς, αποφάνθηκε ότι επρόκειτο για το έντομο Acrantus vestitus, το οποίο προσβάλλει εξασθενημένα δένδρα.
Ο φυτοπαθολόγος Καθηγητής Γιάννης Σαρεγιάννης επισκέφθηκε την Αίγινα τον Αύγουστο του 1930 και σε σχετικό δημοσίευμά του γράφει ότι οι φιστικιές ήσαν φορτωμένες με καρπό, αλλά δεν έφεραν ούτε ένα φύλλο. Το φύλλωμα είχε πέσει από προσβολή του μύκητα Σεπτόρια. Αυτή ήταν η αιτία της εξασθένησης των δένδρων, τα οποία στη συνέχεια προσβλήθηκαν από τον A. vestitus.
Το έντομο A. vestitus αντιμετωπίζεται χωρίς φυτοφάρμακα. Βασικό μέτρο για την καταπολέμησή του αποτελεί η συλλογή και καύση, καθ’ όλο το έτος, των ξερών κλαδιών μέσα στα οποία το έντομο τοποθετεί τα αυγά του. Σήμερα ο «τυφλίτης» είναι εχθρός μικρής σημασίας για τις φιστικιές της Αίγινας.

The post Αίγινα: τα χρόνια 1930-1931. Η πρώτη μεγάλη επιφυτεία (επιδημία) appeared first on Φιστίκι Αίγινας.

Αίγινα: η δεκαετία του 1920. Το πρώτο εμπορικό φυτώριο

adpis — Thu, 12 Jun 2014 20:38:48 +0000

Γεώργιος Φορτούνας

Τη δεκαετία του 1920 η επέκταση της φιστικιάς συνεχίζεται. Φυτεύονται δένδρα στο Βαθύ στο κτήμα Κάτσα και αλλού από Αιγινήτες καλλιεργητές. Η ζήτηση για δενδρύλλια αυξάνεται αλλά στην Αίγινα δεν υπάρχουν φυτώρια. Οι Αιγινήτες προμηθεύονται δενδρύλλια από την Αττική και την Πελοπόννησο.
Το πρώτο μεγάλο εμπορικό φυτώριο στην Αίγινα εγκαταστάθηκε από τον Γεώργιο Φορτούνα το 1925. Ο Φορτούνας είχε αγοράσει στην Αίγινα χωράφια στη θέση Λίμπονες. Θέλοντας να τα αξιοποιήσει απευθύνθηκε στον Καθηγητή Δενδροκομίας της Ανωτάτης Γεωπονικής Σχολής Αθηνών Πάνο Αναγνωστόπουλο. Ο Αναγνωστόπουλος του συνέστησε να φυτέψει φιστικιές. Ο Φορτούνας δημιούργησε ένα μεγάλο φυτώριο. Στην αρχή με τα δενδρύλλια που παρήγαγε συμπλήρωσε τις ανάγκες του κτήματός του. Κατόπιν όμως πουλούσε δενδρύλλια στους κτηματίες της Αίγινας και άλλων περιοχών της χώρας. Επίσης χάριζε σε φίλους. Αυτή ήταν η μεγάλη προσφορά του Φορτούνα: η παραγωγή δενδρυλλίων την εποχή της αύξησης της ζήτησης. Στην Αίγινα πολλές εκτάσεις φυτεύτηκαν με δενδρύλλια του φυτωρίου του Φορτούνα, ο οποίος συνέβαλε στη διάδοση της φιστικιάς στο νησί. Μετά το θάνατό του το 1939 η εκμετάλλευση του φυτωρίου συνεχίστηκε από τη σύζυγό του Παναγιώτα μέχρι και το 1960.

The post Αίγινα: η δεκαετία του 1920. Το πρώτο εμπορικό φυτώριο appeared first on Φιστίκι Αίγινας.

Αίγινα: η δεκαετία του 1910, οι πρώτοι καλλιεργητές

adpis — Tue, 10 Jun 2014 20:31:07 +0000

Ο Περόγλου, όπως λένε όσοι τον γνώρισαν, ήταν πολύ πειστικός όταν προέτρεπε τους κτηματίες να καλλιεργήσουν τη φιστικιά. Δεν είναι όμως εύκολο για έναν καλλιεργητή να εγκαταλείψει μια παραδοσιακή καλλιέργεια για να φυτέψει ένα δέντρο που δεν το γνωρίζει. Γι’ αυτό και η διάδοση της φιστικιάς ήταν πολύ αργή στην αρχή.

Το κτήμα της Ε.Μελά (Κόκκινος πύργος)

Νικολής Χαϊμαντάς

Οι πρώτοι που μιμήθηκαν το παράδειγμα του Περόγλου ήταν γνωστοί και φίλοι του Αθηναίοι, που διέθεταν στην Αίγινα κτήματα ή περιβόλια και είχαν και οικονομική άνεση.
Από τους πρώτους που αναφέρονται ήταν ο Αλέξανδρος Καραπάνος στην Περιβόλα, ο Στρατηγός Βασιλάκης Μελάς και η γυναίκα του Ελένη στο Χαλικάκι, ο Γ. Μπενιζέλος στα Πλακάκια και ο Παναγιώτης Γκιόλμαν, του οποίου το κτήμα συνόρευε με του Περόγλου.
Οι Αιγινήτες καλλιεργητές ήταν πιο επιφυλακτικοί. Υπήρξαν όμως και μερικοί που πείστηκαν. Ο Παναγιώτης Γαλάρης, γείτονας και αυτός του Περόγλου, φυτεύει φιστικιές και τα πρώτα λιγοστά φιστίκια τα πουλάει στη Σύρα στους λουκουματζήδες.
Το 1910 η Ελένη Χαϊμαντά (Αλυφαντή) φύτεψε μερικά φιστίκια στον κήπο της στο Φάρο. Τα δενδρύλλια που αναπτύχθηκαν μπολιάστηκαν και έγιναν μεγάλα δένδρα, που υπάρχουν και σήμερα. Με την παρότρυνσή της, ο σύζυγός της Νικολής Χαϊμαντάς το 1915 μεταβαίνει στη Χίο για να προμηθευτεί σπόρο τσικουδιάς. Το σπόρο αυτό τον χρησιμοποίησε για να δημιουργήσει δικό του φυτώριο, ώστε να φυτέψει φιστικιές στα μεγάλα του κτήματα. Τις νέες μικρές φιστικιές τις φυτεύει στα αμπέλια ανάμεσα στα κλήματα.

The post Αίγινα: η δεκαετία του 1910, οι πρώτοι καλλιεργητές appeared first on Φιστίκι Αίγινας.

Αίγινα: ο πρώτος οργανωμένος φιστικιώνας

adpis — Tue, 10 Jun 2014 20:22:45 +0000

Νικόλαος Περόγλου

Ο πρώτος οργανωμένος φιστικιώνας εγκαταστάθηκε στην Αίγινα από τον Νικόλαο Περόγλου το 1896, στη θέση Αγ. Ειρήνη – Λίμπονες, κοντά στη θάλασσα. Ο Περόγλου είχε αγοράσει μια έκταση από 20 περίπου στρέμματα. Στο μεγαλύτερο μέρος του κτήματος φύτεψε οπορωφόρα δένδρα, μεταξύ των οποίων και φιστικιές. Το φτωχό έδαφος και η γειτνίαση με τη θάλασσα δεν ευνόησαν την ανάπτυξη των διαφόρων ειδών με μια εξαίρεση, τη φιστικιά. Τότε αντικατέστησε όλα τα άλλα είδη με φιστικιές.
Η φιστικιά αναπτύσσεται πολύ αργά. Όταν τα δένδρα έφτασαν σε μια ηλικία 12-15 ετών ο Περόγλου διαπίστωσε ότι η φιστικιά ήταν ένα δένδρο με λίγες απαιτήσεις και ότι ο καρπός της είχε υψηλή τιμή. Το ξηρό φιστίκι πουλιόταν 3-4 δραχμές η οκά, ενώ το ψωμί είχε 75 λεπτά. Εξ άλλου, παρατήρησε ότι το κλίμα και τα εδάφη της Αίγινας ήσαν κατάλληλα για την ανάπτυξη του δένδρου.
Αποφάσισε λοιπόν να διαδώσει την καλλιέργεια της φιστικιάς. Το 1916 δημοσίευσε ένα μικρό βιβλίο με τίτλο «Η φιστικιά», στο οποίο περιγράφει όλες τις καλλιεργητικές φροντίδες για το δένδρο. Προέτρεπε τους Αιγινήτες να φυτέψουν φιστικιές, μοίραζε εμβόλια από τα καλύτερά του δένδρα και όταν ήθελε να κάνει ένα δώρο, χάριζε ένα δενδρύλλιο. Δύο τέτοια δέντρα, δώρα του Περόγλου, υπάρχουν ακόμη στην πόλη της Αίγινας.

The post Αίγινα: ο πρώτος οργανωμένος φιστικιώνας appeared first on Φιστίκι Αίγινας.